Nghệ sĩ Ưu tú được phong tặng danh hiệu ở tuổi 85, từng phải nghỉ diễn, làm thợ may để mưu sinh

Nghệ sĩ Ưu tú Lê Mai từng nặng vỏn vẹn 34kg

NSƯT Lê Mai sinh năm 1938 tại Hải Phòng trong một gia đình giàu truyền thống nghệ thuật. Cha bà là nhà thơ, nhà biên kịch Lê Đại Thanh. Mẹ của bà tên là Đinh Ngọc Anh, từng là diễn viên kịch trong đoàn kịch Gió Biển.

Ngay từ khi còn nhỏ, nghệ sĩ Lê Mai đã được kế thừa năng khiếu và niềm đam mê nghệ thuật của cha mẹ. 17 tuổi, nữ nghệ sĩ được cha đưa lên Hà Nội, giới thiệu vào đoàn văn công. Tuy nhanh chóng trúng tuyển, nhưng sau một thời gian theo đuổi nghiệp múa, bà quyết định trở về Hải Phòng làm công tác văn công.

Nghệ sĩ Ưu tú Lê Mai thời trẻ. (Ảnh: NVCC)

Tới năm 1954, nữ nghệ sĩ nhận công tác ở Đoàn kịch Trung ương do nhà văn, nhà viết kịch Học Phi khi đó làm trưởng đoàn. Cũng từ đây, bà gặp gỡ cố NSND Trần Tiến, nảy sinh tình cảm và gắn bó với ông một thời gian dài sau đó. 

Chia sẻ với PV Dân Việt, nghệ sĩ Lê Mai cho biết, bà từng trải qua nhiều biến cố trong cuộc đời, trong đó khó khăn nhất là thời kỳ mang thai con gái đầu (NSƯT Lê Vân): "Khi bụng mang dạ chửa, tôi đột ngột phải nghỉ việc ở Đoàn kịch Trung ương. Để mưu sinh, tôi nhận hàng từ người bạn ở chợ Đồng xuân về may vá, sau đó hàng tuần mang ra cho cô ấy bán. Khi ấy, máy móc trong nước còn hiếm hoi lắm. Tôi nhờ một người bạn ở Bulgaria mua cho chiếc đầu máy khâu, rồi tìm người xách giúp về. May được mấy hôm, do hàng xóm phàn nàn vì tiếng ồn, tôi mang máy xuống bếp - nơi chỉ có diện tích vỏn vẹn 6 mét vuông ngồi làm. Tôi cứ lấy khăn mặt ướt trùm lên đầu, vừa lau mồ hôi vừa may vá. May xong, tôi ôm bọc hàng ra chợ giao cho bạn". 

Năm 1980, NSƯT Lê Mai bắt đầu mối nhân duyên với phim truyền hình khi được đạo diễn Hà Văn Trọng mời tham gia bộ phim Đứa con người hàng xóm. Bà kể, lúc đó bà chưa hề biết gì về phim ảnh, nghĩ mình quá gầy gò, chỉ nặng 34kg nên lấy áo len độn vào bên trong, áo cánh mặc bên ngoài cho đỡ bé. "Ai dè, khi đến nơi, anh Trọng bảo tôi "Vì bà gầy nên tôi mới mời bà đấy chứ" - nữ nghệ sĩ vui vẻ kể lại.

Sau Đứa con người hàng xóm, NSƯT Lê Mai được mời tham gia nhiều phim khác: Vui buồn sau lũy tre làng, Hoa đắng, Tình yêu không hẹn trước, Bà nội không ăn pizza... Nói về thu nhập từ phim truyền hình, bà chia sẻ: "Thời ấy hãng phim đưa cát-xê bao nhiêu thì nghệ sĩ cầm bấy nhiêu, quan trọng là được lên tivi, thỏa niềm đam mê với nghệ thuật. Tôi nhớ mỗi lần tới giờ phim, cả xóm tập trung đến nhà tôi xem, cả nhà không khác gì rạp chiếu bóng".

Nhìn lại sự nghiệp, NSƯT Lê Mai thấy mình may mắn: "Khi còn tham gia diễn xuất, tôi có cơ hội trải qua rất nhiều dạng vai khác nhau, ăn xin có, nữ đại gia quý tộc cũng có. Không ít lần mẹ con tôi được đứng cùng nhau trên sân khấu. Lúc về già, tôi lại được Nhà nước phong tặng danh hiệu, ghi nhận niềm đam mê và những đóng góp của tôi trong nghề" - nghệ sĩ Lê Mai tâm sự.

Nghệ sĩ Ưu tú Lê Mai và các cô con gái nổi tiếng: NSƯT Lê Vân, NSND Lê Khanh, NSƯT Lê Vi. (Ảnh: NVCC)

Tuổi già viên mãn bên bạn bè và con cháu

Cuộc hôn nhân của NSƯT Lê Mai và cố NSND Trần Tiến tan vỡ sau khi cả hai có với nhau 3 cô con gái tài sắc: NSƯT Lê Vân, NSND Lê Khanh, NSƯT Lê Vi. Tuy từng trải qua những gập ghềnh, vất vả nhưng bà luôn cho rằng mình may mắn bởi tuổi già bình yên, các con đều xinh đẹp, giỏi giang, có thành tựu trong sự nghiệp. 

Nói về căn nhà ấm cúng ở đường Phan Đình Phùng, NSƯT Lê Mai cho biết: "Tôi cứ may mắn mua đi bán lại chỗ nọ chỗ kia, dần dần cũng có nơi ở ưng ý. Ở đây rất hợp đất, tôi làm việc thuận lợi, cảm giác làm gì cũng luôn được nâng đỡ".

Nhìn lại hơn 80 năm đã qua, nữ nghệ sĩ tâm sự bà luôn cảm ơn ông Trời thương mình, cho bà sự viên mãn. "Viên mãn bởi được con cháu quan tâm, chăm sóc, viên mãn vì sự thanh thản và toại nguyện trong cuộc đời sự nghiệp. Tôi giờ đây chẳng phải làm gì nhiều, ngày ngày hai buổi ra ngồi trà đá ở đầu ngõ. Bà Xuyến (nghệ sĩ Kim Xuyến – PV) ở Hàng Vải hầu như ngày nào cũng lên đây ngồi cùng. Lê Khanh nhiều năm nay đã dọn về ở căn nhà bên trong. Các con thường xuyên động viên, hỏi thăm, gọi điện cho mẹ".

Mỗi khi rảnh rỗi, nghệ sĩ Lê Mai lại ngồi ngắm những bức ảnh như một cách thư giãn và nhớ về những kỷ niệm xưa. "Lê Vy thường xuyên gọi điện về cho tôi, lúc con hỏi tôi đang làm gì, tôi hay trả lời mẹ đang xem ảnh. Trong nhà tôi còn lưu giữ rất nhiều bức ảnh kỷ niệm của người thân, của những lần mình hóa thân vào vai diễn. Với tôi, đó đều là những giây phút hạnh phúc và đáng giá" - bà tâm sự.